آشنایی با مفاهیم بارهای فله (Bulk) و کشتی های فله بر (Bulk Carrier) (قسمت اول)

فله (Bulk) چیست و کشتی های فله بر(Bulk Carrier) کدامند؟

اصولا کلمه فله (بالک-Bulk) به معنی حجیم ، توده، انباشته ، باز وغیربسته بندی شده می باشد.

یعنی کالاهایی که بسته بندی ندارند و بصورت “باز” حمل و نقل می شوند و کالاهای مانند: گندم ، جو، ذرت ، سنگ آهن ، سنگ سیمان (کلینکر) زغال سنگ ، گچ و آهک را شامل می شود.

حمل این گونه کالا ها چه بصورت زمینی و چه بصورت دریایی (و بعضاٌ هوایی) وسیله حمل خاصی را می طلبد که در اصطلاح به آن فله بر می گویند.

در حمل و نقل دریایی هم این نوع کالاها کشتی های مخصوص به خود را نیاز دارند که به آنها کشتی های فله بر(Bulk Carrier) می گویند.

کشتی های فله بر گونه ای از کشتی ها هستند که محمولات را به صورت باز و غیربسته بندی شده حمل می کنند. بارهایی که این نوع کشتی ها حمل می کنند اصولاٌ فاقد هیچ بسته بندی خاصی هستند و عموماٌ محمولاتی چون غلات (گندم،جو،ذرت) سنگ اهن ، ذغال وحتی سیمان را شامل می شود.

 

دسته بندی محمولات فله (بالک-Bulk ) :                                                      

الف) محمولات فله خشک مثل گندم ، جو ، ذرت ….

ب) محمولات فله خیس یا تر مثل بنزین، روغن ، نفت ، مازوت ، گازمایع…..

ج) محمولات نیمه فله (Minor Bulk) مثل ورق آهن، میل گرد، الوار یا تخته و یا انواع مفتول های حلقه پیچ شده (Steel Coil) و نکته مهم اینکه ، محمولات فله از یک نوع کالا هستند و عموماٌ بسته بندی ندارند.

انواع کشتی های فله بر (BULK Carrier) از لحاظ طراحی:    

•  کشتی فله بر ساده (Basic Bulk Carrier)
•  کشتی فله بر معمولی و سنتی (Conventional  Bulkers)
•  کشتی فله بر بدون جرثقیل
•  کشتی فله بر خود تخلیه کن
•  کشتی فله بر دریاچه رو (قابل دریا نوردی در دریاچه های  کوچک)
•  کشتی فله بر بارگیری بصورت فله – تخلیه  کیسه ای (BIBO ( Bulk- in, Bags Out
•  کشتی فله بر بدون درب انبار
•  کشتی فله بر محصولات و فرآورده جنگلی
•  کشتی فله بر محصولات ترکیبی

 

موارد استفاده از کشتی های فله بر(Bulk Carrier):

امروزه کشتی های فله بر 21% ناوگان تجاری جهانی را تشکیل می دهند. این نوع کشتی ها در سایزهای کشتی تک انباره تا کشتی های غول آسا (مخصوص حمل سنگ آهن) که قادر است تا 400.000 تن محموله را حمل کنند، وجود دارند. برخی از این کشتی ها بصورت خاص و کاملا” ویژه طراحی شده اند. بعضی از این کشتی ها می توانند خود محمولات خودشان را تخلیه کنند. بعضی ها هم نسبت به امکانات بندر یا بنادری که قرار است در انجا بارگیری یا تخلیه کنند طراحی می شوند . برخی از این کشتی ها حتی هنگام بارگیری امکان بسته بندی محمولات خود را هم دارند.

مالکان بیش از نیمی از این کشتی ها (کشتی های فله بر) یونانی , ژاپنی , یا چینی هستند و بیش از یک چهارم این کشتی ها در پاناما ثبت شده اند .

کره جنوبی بزرگترین سازنده کشتی های فله بر در جهان می باشد و اصولا” 82 % این نوع کشتی ها ساخت کشورهای آسیایی هستند.

طبقه بندی سایز انواع کشتی های فله بر :

فله بر ها از لحاظ اندازه و سایز به شش دسته تقسیم بندی می شوند :

1 – سایز کوچک و نقلی یا –  (Small Size)  که مخصوص بنادر و سواحل خیلی کم عمق می باشند و معمولا” تا 10.000 تن ظرفیت  (DWT.  ( حمل بار را دارند.

2 –  سایز متوسط  یا (Handy size)  – با ظرفیت (DWT.) 15.000 تا 35.000 تن.

3 – سایز بزرگتر یا (Handy Max ) – با ظرفیت (DWT.) حدود 40.000 تا 50.000 تن.

4 – سایز نسبتا” بزرگتر یا (Supramax) – با ظرفیت (DWT.) 50.000 تا  60.000 تن.

5 – سایز پاناماکس  یا (Panamax)  –  که مخصوص عبور از کانال پاناما می باشند و  با ظرفیت (DWT) 60.000 تا 80.000 تن می باشند .

6 – سایز مخصوص عبور از کیپ ها (Capesize) مثل دماغه امید نیک  یا (Cape of Good Hope) . کشتی های کیپ سایز کشتی هایی هستند که از کشتی های پانامکس و سوئزماکس بزرگتر هستند و از کانال ها (بویژه کانال پاناما) نمی توانند عبور کنند و ظرفیت (DWT.) آنها از 80.000 تن به بالا و تا 200.000 تن هم می باشند.

 

انواع کشتی های دیگر مثل کشتی کامسر ماکس (Kamsarmax) و دانکیرک ماکس (Dankirkmax) و نیو کاسل ماکس (Newcastle Max) و ستوچی ماکس (Setouchmax) وجود دارند که ظرفیت حمل آنها از 85.000 تن به بالا و تا 250.000 تن هستند که فعلا جزو بحث ما نمی باشند. فقط نام آنها جهت آشنایی ذکر گردید .

همچنین آخرین نوع و سایز کشتی مذکور در این مقال, یعنی کشتی ستوچی ماکس (Setouchmax) مخصوص تردد در دریای ستوچی ژاپن , می باشد که به کشتی VLBC  (Very Large Bulk Carrier) معروف هستند که حدود 300 متر طول و بیش از 16 متر آبخور دارند.

بازگشت به صفحه اصلی شرکت کشتیرانی خط کرانه دریایی